Xəzər dənizi

Fiziki-coğrafi mövqeyi

Xəzər dənizi yer kürəsində ən böyük qapalı su hövzəsidir. Dünya okeanından təcrid olunmuş Xəzərdə bütün yer kürəsində olan göllərdəki suların 45 %-ə qədəri toplanmışdır. Xəzər dənizi okean səviyyəsindən -28,69 metr aşağıdadır (2023-cü il).

Dənizin uzunluğu 1200 km, maksimal eni 466 km, minimal eni isə 204 km, sahəsi 392 min km2, suyunun həcmi 79 min km3-dir. Orta dərinliyi 207 metr, ən dərin yeri isə 1025 metrdir (Lənkəran çökəkliyi).

Dənizin qidalanmasında Volqa çayının xüsusi əhəmiyyəti vardır. Bu çay vasitəsilə dənizə ümumi illik axar 80 %, digər çaylar - Kür 6 %, Ural 5 %, Terek, Sulaq və Samur birlikdə 4,5 %, İran ərazisindən Səfidrud, Şirrud, Gürgan və s. 4,0-4,5 % təşkil edir.