Azərbaycan Respublikası
Geoloji prosesləri öyrənən yeni xəritələr hazırlanıb
23 May 2014, 00:00
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi Milli Geoloji Kəşfiyyat Xidmətinin mütəxəssisləri tərəfindən Azərbaycan Respublikasının Hidrogeoloji və Azərbaycan Respublikası Ərazisində Ekzogen Geoloji Proseslərin Təhlükəlilik Dərəcəsinə görə Rayonlaşdırma Xəritələri hazırlanıb.
Xəritələr Milli Geoloji Kəşfiyyat Xidmətinin Kompleks Hidrogeologiya və Mühəndis Geologiyası, o cümlədən Geoloji Planalma Ekspedisiyalarının materialları əsasında tərtib olunub.
Azərbaycan Respublikasının Hidrogeoloji Xəritəsində ölkənin dağlıq və dağətəyi düzənliklərində yayılmış yeraltı sulu komplekslər və sukeçirməyən süxur kompleksləri, yeraltı suların əsas qidalanma və boşalma mənbələri, yeraltı suların kimyəvi və qaz tərkibi, onların minerallaşması haqqında ən yeni məlumatlar əks olunub. Xəritə tərtib edilərkən Respublikanın yeraltı su ehtiyatlarının əsas hissəsinin (70 %-ə qədər) cəmləşdiyi Qanıx-Əyriçay, Samur-Şabran, Gəncə-Qazax, Qarabağ-Mil dağətəyi düzənliklərində axtarış-kəşfiyyat işləri aparılıb, bütövlükdə respublika ərazisində 500-ə qədər axtarış-kəşfiyyat quyusu qazılıb. Ümumiyyətlə bu xəritədə 1:2500000 miqyasda ölkə ərazisinin hidrogeoloji rayonlaşdırılması, az minerallaşmış yeraltı suların intişar tapdığı süxurların qalınlığı və düzənlik zonaların kontinental çöküntülərinin litoloji tərkibi öz əksini tapıb.
Azərbaycan Respublikası Ərazisində Ekzogen Geoloji Proseslərin Təhlükəlilik Dərəcəsinə görə Rayonlaşdırma Xəritəsində isə təbii və texnogen amillərin təsirindən mütəmadi aktivləşən mövcud təhlükəli və hazırda stabilləşmiş sürüşmə, uçqun, çökmə, sel, subasma, bataqlıqlaşma, eroziya və digər ekzogen geoloji proseslərin inkişaf etdiyi sahələr göstərilib. Xəritədə ölkə ərazisi geoekoloji mühitə əhəmiyyətli dərəcədə neqativ təsir göstərən ekzogen geoloji proseslərin (sürüşmə, uçqun, çökmə, sel, subasma, bataqlıqlaşma, eroziya və s.) yayılmasının intensivliyinə görə rayonlaşdırılıb və geoloji proseslərin zəif, orta, güclü, şiddətli olması baxımından 4 rayona bölünməklə təsnifatlandırılıb.
Qeyd edək ki, 3 ildən artıq vaxt sərf edilmiş bu xəritələrin hazırlanması zamanı Respublika ərazisində həyata keçirilmiş bütün geoloji, hidrogeoloji və mühəndis-geoloji tədqiqatların nəticələri toplanaraq elmi cəhətdən təhlil olunub və müvafiq ardıcıllıqla sistemləşdirilib.
Xəritələr Milli Geoloji Kəşfiyyat Xidmətinin Kompleks Hidrogeologiya və Mühəndis Geologiyası, o cümlədən Geoloji Planalma Ekspedisiyalarının materialları əsasında tərtib olunub.
Azərbaycan Respublikasının Hidrogeoloji Xəritəsində ölkənin dağlıq və dağətəyi düzənliklərində yayılmış yeraltı sulu komplekslər və sukeçirməyən süxur kompleksləri, yeraltı suların əsas qidalanma və boşalma mənbələri, yeraltı suların kimyəvi və qaz tərkibi, onların minerallaşması haqqında ən yeni məlumatlar əks olunub. Xəritə tərtib edilərkən Respublikanın yeraltı su ehtiyatlarının əsas hissəsinin (70 %-ə qədər) cəmləşdiyi Qanıx-Əyriçay, Samur-Şabran, Gəncə-Qazax, Qarabağ-Mil dağətəyi düzənliklərində axtarış-kəşfiyyat işləri aparılıb, bütövlükdə respublika ərazisində 500-ə qədər axtarış-kəşfiyyat quyusu qazılıb. Ümumiyyətlə bu xəritədə 1:2500000 miqyasda ölkə ərazisinin hidrogeoloji rayonlaşdırılması, az minerallaşmış yeraltı suların intişar tapdığı süxurların qalınlığı və düzənlik zonaların kontinental çöküntülərinin litoloji tərkibi öz əksini tapıb.
Azərbaycan Respublikası Ərazisində Ekzogen Geoloji Proseslərin Təhlükəlilik Dərəcəsinə görə Rayonlaşdırma Xəritəsində isə təbii və texnogen amillərin təsirindən mütəmadi aktivləşən mövcud təhlükəli və hazırda stabilləşmiş sürüşmə, uçqun, çökmə, sel, subasma, bataqlıqlaşma, eroziya və digər ekzogen geoloji proseslərin inkişaf etdiyi sahələr göstərilib. Xəritədə ölkə ərazisi geoekoloji mühitə əhəmiyyətli dərəcədə neqativ təsir göstərən ekzogen geoloji proseslərin (sürüşmə, uçqun, çökmə, sel, subasma, bataqlıqlaşma, eroziya və s.) yayılmasının intensivliyinə görə rayonlaşdırılıb və geoloji proseslərin zəif, orta, güclü, şiddətli olması baxımından 4 rayona bölünməklə təsnifatlandırılıb.
Qeyd edək ki, 3 ildən artıq vaxt sərf edilmiş bu xəritələrin hazırlanması zamanı Respublika ərazisində həyata keçirilmiş bütün geoloji, hidrogeoloji və mühəndis-geoloji tədqiqatların nəticələri toplanaraq elmi cəhətdən təhlil olunub və müvafiq ardıcıllıqla sistemləşdirilib.
Paylaş
